Jafnréttislög í 30 ár

Á föstudaginn verður málþing um jafnréttislögin. Eins og flestir vonandi vita er nú verið að endurskoða jafnréttislögin og vonandi verða gerð á þeim róttækar breytingar. Núgildandi lög eru svo sem ósköp falleg. Vandamálið við þau er að þau eru ekki sérlega róttæk og það eru nánast engin viðurlög við að framfylgja þeim ekki. Stemninginn í kringum lögin er eins og fólki sé í sjálfsvald sett hvort það fylgir þeim eða ekki. Svo verða þau fyrirtaks alibi fyrir suma sem telja að jafnrétti sé náð af því að við höfum jú jafnréttislög og þar með sé jafnrétti tryggt fyrir lögum. Ég hef alltaf lúmskt gaman af þversögnum í umræðunni - þegar Femínistafélagið var að stíga sín fyrstu skref mátti oft lesa á netinu umsagnir hinna og þessa sem töldu ófært að félagið væri að kæra hitt og þetta... Sem félagið, by the way, gerði aldrei. Þversögnin er fólgin í því að rökstyðja að jafnrétti sé náð því við höfum jafnréttislög en vilja svo meina að það sé algjört tabú að kæra þegar lögin eru brotin!

En allavega - það verður fróðlegt að sjá hvað kemur út úr fundinum á föstudaginn.  

Boycott = viðskiptaval

Jæja. Þetta er búinn að vera busy dagur. Í dag var síðasti dagurinn í kennslu í LHÍ, síðan fundurinn með MBA nemum og endað á Hittinu.

MBA nemarnir kynntu 4 tillögur til að minnka launamun kynjanna. Sú fyrsta var að setja á laggirnar Jafnréttiseftirlit sem starfaði á svipaðan hátt og Samkeppniseftirlitið. Sú næsta var að verðlauna Jafnréttisfyrirtæki ársins samhliða vali á fyrirtæki ársins hjá VR. Þriðja að afnema launaleynd með lögum og sú fjórða að upplýsa nemendur sem leita til námsráðgjafar HÍ um laun í þeirri starfstétt sem þeir eru að velta fyrir sér. Að auki voru nemendur með 4 aðrar tillögur sem ekki voru kynntar: fræðsla um laun starfa til efstu bekkja grunnskóla, kynjakvóti í stjórnir fyrirtækja og upplýsingar um launamun í ársskýrslur fyrirtækja. 

Hvernig væri að koma af stað tilraunaverkefni með því að hrinda öllum þessum hugmyndum í framkvæmd í 5 ár og mæla stöðuna á undan og eftir? Ég er nokkuð viss um að það yrði framför :)

Ég væri svo til í að skrifa langt og ítarlegt innlegg um Hittið. Held samt ég verði að fara að sofa svo þetta verður stutt... Áður en ég byrja - við komum með þá snilldarþýðingu á boycott að kalla það viðskiptaval. Nýyrði sem vonandi festist í sessi og ég ætla að prófa að nota það í textanum.

Páll Ásgeir Davíðsson, lögfræðingur hjá SÞ og stundakennari hjá HR fjallaði um viðskiptaval á gagnrýnu nótunum - þ.e.a.s. fór yfir heildarmyndina í alþjóðlegu samhengi. Við fengum gott sögulegt yfirlit yfir uppruna og hvernig viðskiptaval hefur verið notað, bæði með góðum og slæmum árangri. Mjög fínt innlegg. Ég fór síðan yfir viðskiptaval út frá markaðsstarfi fyrirtækja og einblíndi meira á íslenska markaðinn. Umræður voru fjörugar að venju - og greinilega margir neytendur á fundinum sem standa ráðalausir gagnvart því sem hér er að gerast varðandi auglýsingar og markaðsmál. Við ræddum stöðuna líka þónokkuð út frá einstaklingsaðgerðum vs skipulögðum fjöldaaðgerðum.  Niðurstaðan af fundinum var að viðskiptaval væri raunhæfur kostur til að skoða - en að sjálfsögðu ekki nema að undangengnum vandlegum undirbúningi. 

Og til að enda aðeins á Fréttablaðinu - nafnið mitt var á 3 stöðum í Fréttablaðinu í dag. Hefur aðeins einu sinni gerst áður og það var eftir 19. júní í fyrra - þegar við máluðum bæinn bleikan. Jóhanna tók viðtal við mig út af Hittinu og skrifaði um það mjög fína frétt. Síðan var sett inn tilkynningin okkar um Hittið og fundinn með MBA nemunum - og svo auðvitað listinn yfir fyrirtækin á svarta listanum mínum sem Jakob Bjarnar skrifaði. Ef Freyr Gígja hefði skrifað um það sem hann hringdi í mig út af í gær hefði ég verið á 4 stöðum í blaðinu - þá hefði kannski verið í lagi að kvarta yfir overflowi...og eins gott að það datt uppfyrir

Hefndin er sæt

Jakob Bjarnar, stórvinur minn á Fréttablaðinu hringdi í mig seinni partinn í gær. "Hefurðu tekið eftir hvað þú ert vinsæl hjá okkur á Fréttablaðinu?" var fyrsta spurningin. "Já, allavega í dag" svaraði ég - enda var hann þriðji blaðamaðurinn sem hringdi í mig í gær frá Fréttablaðinu. 

Erindið hans var að forvitnast um hvaða fyrirtæki ég væri með á svörtum lista. Ég sagði honum að Jóhanna hefði nú þegar hringt til að spyrja út í Hittið sem er í kvöld. Jakob vildi nú samt fá að vita hver þessu óláns fyrirtæki væru. Það var svo sem sársaukalaust að telja það upp, krossa svo fingur og vona að Jakobi tækist að koma þessu sómasamlega frá sér - við Jakob eigum okkur nefnilega smá sögu... sem hófst þegar hann skrifaði grein um helstu álitsgjafa þjóðarinnar og taldi þar upp fjöldan allan af karlmönnum, minnir að þeir hafi verið í kringum þrjátíu en engin kona taldist nógu góð á listann. Ég skrifaði pistil í Viðskiptablaðið um þetta í kjölfarið - við litla hrifningu Jakobs Bjarnar.

En nú er hann sem sagt búin að ná að hefna sín - og útkomuna má sjá á öftustu opnu Fréttablaðsins í dag. Fyrst telur hann samviskusamlega upp fyrirtækin sem ég boycotta og svo hleypur hann til og nær í álitsgjafa. Álitsgjafinn er að sjálfsögðu karlkyns enda engin ástæða til að brjóta út af hefðinni...

Karlkyns álitsgjafinn birtist í líki Mikaels Torfasonar. Ég sé fyrir mér í anda hvernig símtalið þeirra á milli hefur farið fram:

JB: Heyrðu Mikael hvað finnst þér nú um að hún Katrín Anna femínisti fer ekki í viðtal við DV og kaupir ekki tímaritin þín af því að þar eru auglýsingar frá Geira klámsjúkdómi?

MT: Ha, Katrín Anna hver? Ég hef ekki hugmynd um hver þessi kona er. 

JB: Æ, þú veist, hún er femínisti og notar boycott. Geturðu ekki sagt eitthvað djúsí um það. Ég er á deadline sko, okkur vantar uppfyllingarefni í blaðið.

MT: Já þú meinar. Þú getur sagt að boycott sé betri leið en bókabrennur til að skapa einsleitt samfélag.  

***

Í framhaldinu velti ég fyrir mér hver þeirra mælikvarði er á fjölbreytt samfélag? Er það þegar misréttið er allsráðandi? Felst fjölbreytnin í kvenhatri, hommafóbíu og rasisma? Það er kannski málið í samfélagi þar sem allir eiga að líta eins út og allar konur að passa í sama kjólinn...  

Ertu búin/n að kjósa?

Nú styttist í hina æsispennandi kosningu hjá KSÍ - formannskosninguna! Á vefnum fotbolti.net er skoðanakönnun í gangi - þar getur þú merkt við hvern þú myndir kjósa ef þú hefðir atkvæðisrétt. Ég agitera auðvitað fyrir því að við sýnum Höllu stuðning og kjósum hana - enda er hún langhæfust og mun koma með nýja og ferska sýn inn í KSÍ.  

Stefnir allt í skemmtilegan morgundag

Á morgun verður Femínistafélagið með sitt mánaðarlega Hitt. Í þetta sinn verður umræðuefnið eitt af mínum uppáhalds - boycott. Eins og allir sem þekkja mig vita er ég þokkalega dugleg að beina viðskiptum mínum frá fyrirtækjum sem mér mislíkar... Hingað til hafa þó ekki verið neinar samræmdar aðgerðir um boycott sem verkfæri til að ná fram auknu jafnrétti. 

Umræðan um samfélagslega ábyrgð fyrirtækja og neytendavald er alltaf að verða sterkari og sterkari - sem betur fer. Ég hlakka því mikið til á morgun. Páll Ásgeir Davíðsson lögfræðingur verður með erindi um leiðir, undirbúning og takmarkanir. Ég skírði mitt erindi "hvað ertu að kaupa?".

Hittið er á Bertelstofu, Thorvaldsen - kl. 20 á þriðjudaginn. Aðgangur er ókeypis og öllum opið.

*****

Femínistafélagið er líka með fleira á prjónunum á morgun. MBA nemar unnu verkefni um hvernig á að minnka launamun kynjanna. MBA námið og Femínistafélagið standa sameiginlega fyrir opnu málþingi um launamuninn á morgun. 4 hópar munu kynna tillögur sínar. Sjá hérna. Nemendur í fyrra gerðu samskonar verkefni og þá var líka opið málþing. Ég fór á það sem gestur og það var mjög áhugavert - enda er um að ræða stjórnendur framtíðarinnar og um að gera að kynna sér hvað þau eru að pæla! Fundurinn er kl. 16:30 í stofu 132 Öskju. 

Er ekki tilvalið að mæta fyrst á málþingið og skella sér svo á Hitt á eftir?

Hin hliðin á peningnum

Það eru ekki bara konur sem verða fyrir óraunhæfum útlitskröfum. Yfirmáta massaðir karlar eru í tísku hjá ákveðnum hópi - þetta útlit er þó ekki það sem er hampað í tískublöðum karla. Þar eiga þeir vissulega að vera þokkalega skornir en ekki svo massaðir - eru frekar grannvaxnir. En massaða ímyndin er til staðar og hefur verið talað um að bigorexía sæki á stráka. Strákar með bigorexíu sjá sjálfan sig í speglinum sem algjöran væskil (þó sú sé ekki raunin) og allt gengur út á að byggja upp meiri massa.

Það er full ástæða til að hafa áhyggjur af steranotkuninni. Ég hef fylgst aðeins með fréttum um helgina út af þessu máli og ég veit ekki betur en KRAFT hafi neitað að senda félagsmenn í lyfjapróf. Ástæðan kannski skýr eftir atburði föstudagsins. Afleiðingarnar af steranotkun geta verið geigvænlegar og snerta ekki aðeins þann sem tekur inn sterana. Um helgina hefur verið rætt um hlut stera í ofsaakstri, líkamlegu ofbeldi og nauðgunum. 

Útlitsdýrkun í okkar samtíma hefur leitt fátt gott af sér. Við virðumst lifa á einhverjum öfgatímum þar sem fátt er innan skynsamlegra marka. Útlitskröfur á stráka fara sífellt vaxandi og fyrir rest munu þeir sitja í sömu súpunni og konur - enda hafa fyrirtæki uppgötvað að það er líka hægt að selja strákum alls kyns útlitsdót. Sú forsenda byggir auðvitað á því að ná fram þeirri hugsun fyrst að útlit sé gífurlega mikilvægt - síðan þarf að grafa undan sjálfsálitun og búa til gallaðar sjálfsímyndir hjá strákum... eftirleikurinn er svo auðveldur. 

Annað mál með sterana er áherslan á afreksíþróttir. Samkeppnisstaðan er að sjálfssögðu ójöfn ef sumir eru á sterum og aðrir ekki. Einnig er leitt að horfa upp á að keppnisandinn sé svo mikill að fólk er til í að leggja líf og limi í hættu til að vera bestur í einhverri keppni... Ég hef hallast að því hin síðustu ár að afreksíþróttir eru ekki heilsusamlegar fyrir líkama og sál. Íþróttir eru kannski hollar - en afreksíþróttir byggja á svo miklu álagi á líkamann að oftar en ekki er hann orðinn slitinn og skaddaður langt fyrir aldur fram.

Ný kraftlyfingastjórn í skugga sterahneykslis

Hvað er klám?

Einhver spurði hvað er klám? Var að fletta í gömlu prófi sem ég tók í inngangi í kynjafræði og fann þetta svar: 

Hvað er klám, hvernig lýsir það sér og hvaða rök setja fræðimenn fram með og á móti því að leyfa eða banna klám? Hver er afstaða feminsta til kláms?

Hvað er klám?

Til eru margar skilgreiningar á klámi en sú sem er hvað mest notuð er skilgreining Diana Russell. Hún hljóðar á eftirfarandi hátt:

“Klám tengir kynlíf og/eða kynfæri við niðurlægingu eða misnotkun þannig að það virðist afsaka, styðja eða ýta undir þess konar hegðun.

Erótík er kynferðislega örvandi efni sem er laust við kynjamismunun, kynþáttafordóma og fordóma gegn samkynhneigðum og sett þannig fram að virðing er borin fyrir öllum þeim manneskjum og dýrum sem sýnd eru”.

Fólk hefur löngum deilt um hvað er klám og hvað er erótík. Fræg eru orð bankarísks dómara sem sagði eitthvað á þá leið að hann gæti kannski ekki sagt hvað klám væri en hann þekkti það þegar hann sæi það. Klám á sér margar birtingarmyndir. Það sem þeir femínistar sem eru á móti klámi virðast vera sammála um er að klám feli í sér niðurlægingu fyrir konur, að í klámi séu konur hlutgerðar, konur látnar líta út fyrir að njóta kynlífsathafna sem þær njóta í raun og veru ekki, að í klámi sé ofbeldi gegn konum gert “sexý.” Meirihluti kláms er framleitt fyrir gagnkynhneigða karla. Í klámi birtast völd karla yfir konum, allavega er það látið líta út þannig. Karlinn er ávallt við stjórnvölinn og konan/konurnar tilbúnar til að gera allt sem hann vill. Í klámi er sjónarhóll karlsins alsráðandi (the male gaze). Í klámi birtast einnig oft ýktar myndbirtingar af konum. Algengt er að myndir af konum sé breytt (airbrushed), þær eru með sítt hár, mikið málaðar, langar, málaðar neglur, mjög grannar og með stór brjóst, iðullega sílíkonbrjóst.

Í bók sinni Agains Pornography, The Evidence of Harm, kafla What is Pornography, lýsir Russell niðurstöðum rannsókna sem leiddu í ljós áhrif kláms á konur. Efninu var skipt í 3 flokka:

a)       ofbeldisfullt klám

b)       klám án ofbeldis (en bar vott um karlrembu og ómennsku)

c)       erótískt efni (engin karlremba og ekkert ofbeldi)

Í ljós kom að fyrstu tveir flokkarnir höfðu neikvæð áhrif á líðan kvenna en þriðji flokkurinn jákvæð áhrif.

Hvaða rök setja fræðimenn með og á móti því að banna klám?

Það er ekki nekt og kynlíf sem andstæðingar kláms eru á móti heldur hvernig konur eru sýndar og vegna þeirra áhrifa sem klám hefur á viðhorf karla til kvenna. Russell heldur því fram að klám beinlínis leiði til ofbeldis gegn konum. Hún segir að það séu jafn sterkar sannanir fyrir því að klám leiði til nauðgana eins og að reykingar valdi lungnakrabba (Making the Harm Visible, http://www.echonyc.com/~onissues/russell.htm). Raðmorðinginn Ted Bundy lýsti því hvernig klám leiddi til þess að hann tók upp á því að drepa konur. Hann segist hafa byrjað að horfa á klám og smátt og smátt hafi hann sóst í ofbeldisfyllra efni. Það kom að því að það að horfa á klám var ekki nóg og hann fór að velta fyrir sér hvernig væri að framkvæma ofbeldið í alvörunni. Á meðan sumir telja þetta vera sönnun þess að klám beinlínis setji konur í hættu þá benda önnur sjónarmið á að það gæti líka verið að klám væri notað sem afsökun fyrir að fremja glæpi, þ.e. að skuldinni væri skellt á klámið en ekki sé víst að það hafi leitt til glæpsins. Það eru til frásagnir ofbeldismanna, kvenna og barna sem hafa lýst því hvernig ofbeldismenn hafa sýnt þeim klámfengið efni og síðan framkvæmt það sem var sýnt. T.d. er frásögn frá manni sem sýndi drengjum barnaklám þar sem fullorðin karl var í kynlífsathöfnum með ungum drengjum. Hann notaði þetta efni til að nálgast drengina, auka á sektarkennd þeirra og fá þá til að halda að athafnir hans væru eðlilegar, að aðrir gerðu þetta líka (Pornography: Denegration of ‘Woman’ or Exploration of Fantasy and Transgression?).

Því er líka haldið fram að klám sé notað sem valdatæki gegn konum. Þannig birtist þrá/þörf karla til að drottna yfir konum í klámi. Einnig er því haldið fram að karlar séu í raun hræddir við konur og völd þeirra. Klámið sé notað til að strípa konur niður í kjötið eitt, hlutgerðar og afmanneskjaðar til að sýna að konur séu ekki ógnandi. Í klámi er karlinn við stjórnvölinn og í klámi klikkar karlinn ekki, hann hefur ómanneskjulegt úthald og það virðist vera sama hvað hann gerir við konur – þær njóta þess alltaf. Í klámi er karlinn því hinn fullkomni elskhugi, ef svo má að orði komast. Þetta getur átt að höfða til hræðslu karla um að standa sig ekki í raunveruleikanum, það getur líka gengt því hlutverki að ala á óánægju karla með eigin frammistöðu og gert það að verkum að það er auðveldara fyrir þá að flýja á vit klámsins en að horfast í augu við raunveruleikann. Í grein sem birt var í The Guardian og nefnist Men and Porn er fjallað um áhrif kláms á karla. Það er talað um að karlar sem horfa mikið á klám geti lent í því að eiga í erfiðleikum með að tengjast konum tilfinningaböndum, þeir haldi að konur séu alltaf til í tuskið og að kynlíf snúist um hvað karlar geti gert við konur. Þetta geti síðan tekið karla langan tíma að aflæra þegar þeir átta sig á sannleikanum. Klámið hefur djúpstæð áhrif á færni þeirra í samböndum við konur. Klám getur verið ávanabindandi og klámfengnar ímyndir af konum geta orðið ávanabindandi þannig að karlar verða ófærir um að stunda kynlif nema sjá fyrir sér ímyndir úr klámi. Því fylgir síðan oft sektarkennd og tómleiki. Í greininni í Guardina er vísað í ummæli sem Bill Margold, klámmyndaleikari sagði í viðtali. Þar segir hann að “…ástæðan fyrir því að hann sé í klámbransanum sé að uppfylla þrá karlmanna sem í kæra sig ekki mikið um konur og vilja sjá karla í klámbransanum ná sér niður á konum sem þeir gátu ekki fengið í uppvexti sínum. Svo að við fáum það yfir andlit konu eða misþyrmum henni kynferðislega: Við erum að hefna okkar fyrir óuppfyllta drauma”.

Áhyggjur margra af áhrifum kláms tengjast áhrifum kláms sem kennslutækis barna og unglinga um kynlíf og viðhorf kynjanna til hvors annars. Í greininni Pornography: Denigration of ‘Woman’ or Exploration of Fantasy and Transgression? er vitnað í Susan Griffin sem heldur því fram að klám hlutgeri konur, sýni konur eins og hvern annan dauðan hlut án sálar sem aðeins sé hægt að elska líkamlega.

Önnur stór ástæða fyrir andstöðu við klám er aðstæður fólks sem situr fyrir/leikur í klámi. Þegar klám er ofbeldisfullt, t.d. sýnir konu sem er með lim í öllum götum (leggöngum, endaþarmi og munni), þá sé verið að beita þá konu raunverulegu ofbeldi. Linda Lovelace, konan sem lék aðalhlutverkið í frægustu klámmynd allra tíma, Deap Throat, skrifaði bók þar sem hún sagði frá því að hún hefði verið beitt miklu ofbeldi af hálfu manns síns, hann hefði neytt hana í vændi og til að leika í klámmyndum. Hann hefði nauðgað henni, ógnað henni með byssu og beitt hana alls kyns hræðilegu ofbeldi. Refsingin sem vofði yfir ef hún ekki gerði eins og henni var sagt gerði það að verkum að hún tók þátt í myndinni.

Fræðimenn sem eru fylgjandi klámi halda því fram að það að banna klám sé ritskoðun og því eigi klám að vera leyfilegt. Önnur rök sem haldið er fram er að klám leiði ekki til ofbeldis, karlar geti jafnvel fengið útrás fyrir ofbeldisþörf með því að neyta kláms. Því er einnig haldið fram að ástæðan fyrir því að konur eru oft á móti klámi sé vegna þess að kynhvöt kvenna hefur verið bæld síðustu aldir. Konur séu aldar upp til að vera “góðar stelpur” og að þess vegna trúi þær að klám sé slæmt. Þessu til stuðnings er bent á klám sem framleitt hefur verið af konum fyrir konur. Bent er á dæmi um lesbíuklám og að þar komi oft sömu hvatir fram og í klámi sem framleitt er fyrir gagnkynhneigða karla. Þar sé að finna drottnunarklám og jafnvel klám þar sem samkynhneigðir karlar og samkynhneigðar konur séu saman. Þetta sjónarmið segir að klám sé útrás fyrir fantasíur og að konur eigi að vera óhræddar við að kanna kynhvöt sína í gegnum klám. Þeir fræðimenn sem aðhyllast þetta sjónarmið segja þó ekki endilega að allt klám eigi að vera leyfilegt heldur að fólk geti sammælst um að banna ofbeldisfullt klám, barnaklám og dýraklám. Í greininni eru lýsingar á lesbíuklámi (fyrir lesbíur ekki gagnkynhneigða karla sem líta á það sem forleik) þar sem er drottnun eða ofbeldi. Mín skoðun á þessum lýsingum er að sumar þeirra eru ekki til þess fallnar að vekja betri viðbrögð heldur en lýst er sem ástæðum fyrir því að vera á móti klámi.

Hver er afstaða femínista til kláms?

Femínistar eru ekki allir sammála um klám. Á meðan sumir femínistar telja að klám leiði til ofbeldis gegn konum og viðhaldi ójafnrétti í þjóðfélaginu þá eru aðrir femínistar sem eru hlynntir klámi og hvetja konur til að neyta kláms sem part af kynfrelsi. Margir femínistar eru þó sammála um að hvort sem klám sé leyfilegt eða ekki þá vaði nú yfir okkur klámvæðing sem beri að stöðva. Áhersla kvennabaráttu er á það að útrýma klámvæðingunni. Gefa fólki raunverulegt val þannig að hægt sé að velja sig frá klámi. Áhrif klámvæðingarinnar eru orðin það sýnileg í samfélaginu að margir sem ekki kalla sig femínista hafa verulegar áhyggjur. Áhrifa klámvæðingarinnar er farið að gæta hjá börnum og þol samfélagsins virðist alltaf verða meira og meira. Ég held að samfélagið í heild upplifi sig valdalaust gagnvart áhrifum frá klámvæðingunni. Femínistar telja klámvæðinguna vera aðför að kynfrelsi kvenna þar sem konur eru sviptar þeim möguleika að stunda kynlíf á eigin forsendum.

Sumir róttækir femínistar eru á því að konur geti ekki verið í kynferðislegu sambandi við karl án þess að vera kúgaðar. Bara með því að eiga samfarir með karl þýði undirgefni. Konur eru því hvattar til að láta karla eiga sig og vera annaðhvort einar eða í sambandi við aðarar konur. Þetta er full róttækt sjónarmið fyrir mína parta þó svo að ég telji að slík afstaða geti skilað mjög skjótum árangri ef samstaða næst um aðgerðir…!

Mín afstaða til kláms er sú að ég er sannfærð um að það sé skaðlegt. Mér finnst grundvallaratriði að klám sé ekki viðurkennt sem partur af neyslu. Forgangsverkefni finnst mér vera að sporna við klámvæðingunni og síðan gegn kláminu sjálfu. Það getur vel verið að hægt sé að framleiða kynlífstengt efni sem ekki hlutgerir manneskjuna en sem “virkar” fyrir bæði kynin (eða fyrir samkynhneigða, eftir því sem við á). Mín skoðun er þó sú að framleiðsla á slíku efni eigi að vera í höndum fagfólks – ekki fagfólks í klámiðnaðinum heldur fagfólks í kynjafræðum, sálfræði, samskiptum kynjanna. Aðilar sem geta framleitt kynlífstengt efni þar sem manneskjan fær að njóta sín og virðing er í hávegum höfð, bæði gagnvart þeim sem að koma og gagnvart kynlífinu sjálfu. Stóra spurningin er hvort að slíkt efni sé ekki nú þegar til í listum en að það hreinlega sé ekki að virka.

Mér finnst það ekki vera sjálfkrafa gæðastimpill á klám þó að það sé framleitt af konum og styð því ekki það sjónarmið að konur eigi bara að skella sér í framleiðslu. Konur eru jafn ólíkar og þær eru margar, þeirra siðferðiskennd er ekkert betri en karla og þær hafa sömu hvatir og karlar. Kynið gefur því ekki til kynna að konur séu sjálfkrafa hæfari til að framleiða klám.

Ég er á því að kynlíf sé það stór partur af lífi fólks að það beri að umgangast það af virðingu. Kynlíf á ekki að nota sem afsökun fyrir útrás á bældum hvötum. Fólk sem starfar í kynlífsiðnaðinum er í raun svipt því að eiga kost á nánum samskiptum við einn aðila í gegnum kynlíf. Kynlífsiðnaðurinn þykir líka ekki eftirsóttur starfsvettvangur og ljóst er að margir starfa þar af nauðung eða út af mansali. Slík er að sjálfsögðu ólíðanlegt og eitthvað verður undan að láta. Annaðhvort þarf að samþykkja kynlífsiðnaðinn sem sjálfsagðan hlut, vega hann til vegs og virðingar þannig að fólk sjái það sem ákjósanlegan starfsvettvang fyrir börn sín þegar þau verða stór, maka, foreldra og aðra ættingja eða þá að það þarf að draga úr eftirspurn. Mér finnst síðari kosturinn vænlegri.

Ég held þó að femínistar og kvennahreyfingar eigi eftir að ræða og rannsaka kynhegðun, kynhvöt og kynlíf mun betur. Kynlíf á ekki að vera tabú í þjóðfélaginu, kynfræðsla þarf að vera mun öflugri en hún er í dag þannig að unglingar læri um kynlíf af fullorðna fólkinu en ekki í gegnum klám. Kynfræðsla á ekki að samanstanda eingöngu af upplýsingum um kynsjúkdóma, getnvaðarvarnir og samfarir. Kynfræðsla þarf að taka á öllum þáttum – tilfinningum, hvötum, ást, o.s.frv. Kynfræðsla þarf einnig að kenna unglingum um klám, áhrif þess og til hvaða hvata er verið að höfða. Kenna þarf unglingum að klám og kynlíf eru tveir aðskildir hlutir.

Þrátt fyrir að ein staðalímynd af femínista segi að femínisti sé kynköld kona þá er ég á því að femínisminn hafi mun opnari, víðsýnni og fordómalausari afstöðu til kynlífs heldur en flest önnur hugmyndafræði. Femínisminn berst fyrir kynfrelsi manneskjunnar, réttinum til að stunda kynlíf á eigin forsendum. Femínisminn styður samkynhneigða í sinni réttindabaráttu, bæði til kynlífs, giftingar, barneigna og til að sýna ástúð á almannafæri. Femínisminn viðurkennir mörg, mismunandi fjölskylduform og lífsstíl. Þannig er ekki settur þrýstingur á fólk að ganga í hjónaband eða stunda eingöngu kynlíf innan hjónabands. Mörkin sem femínisminn setur eru þau að virðing, jafnrétti, jafnræði og sjálfræði eigi að einkenna samskipti fólks. Andstaða femínista við klám er því ekki byggð á þröngsýni eða andúð á kynlífi heldur á þeirri kúgun sem klám felur í sér og viðheldur í samfélaginu.

Breytt 28. feb 2007: Setti inn betri þýðingu á skilgreiningu Diana Russell + lét skilgr. á erótík fljóta með... 

Segðu svo að kyn skipti ekki máli

Þetta hefði aldrei gerst ef 5 konur hefðu skipað hæstarétt!  Það hefur verið hörð barátta í gangi út af kynferðisbrotamálum. Kerfið hefur verið gagnrýnt frá a-ö. Í jafnréttisáætlun ríkisstjórnarinnar kveður á um færðslu fyrir dómara um kynferðisbrotamál (ef mig minnir rétt). Greinilegt að sú fræðsla hefur ekki farið fram. Hvað gengur svona mönnum til? Þeir hafa náð það miklum framgangi að þeir sitja í hæstarétti - æðsta dómsvaldi þjóðarinnar og þetta er niðurstaðan? Dóminn má lesa hér: http://www.haestirettur.is/domar?nr=4348 

Innleggi breytt: Tók út óviðurkvæmilegt orðalag til að særa ekki blygðunarkennd sumra... 

Hæstiréttur styttir dóm yfir kynferðisglæpamanni

Soldið fyndið

Nýlega var opnuð ný bloggsíða hér á moggablogginu undir heitinu Feministinn. Ég fékk beiðni um að verða bloggvinur - og samþykkti það að sjálfsögðu. Var pínku hugsi yfir því hvort þetta væri alvöru femínisti eða einhver á allt öðrum nótum en ákvað að það kæmi bara í ljós. Játa samt að ég var pínku spæld yfir því að einhver hefði tekið nafnið feministinn því slóðin á heimasíðu Femínistafélagsins er feministinn.is - og hefði verið gaman að hafa möguleikann á moggabloggi með sama nafni. En skítt með það...

Nú er sem sagt komið í ljós að síðueigendur skilgreina sig sem andfemínista. Reyndar segjast þeir aðhyllast stefnu iFeminisma - sem er ein tegund femínisma og þess vegna er and- forskeytið soldið skrýtið. Það sem mér finnst hins vegar alltaf soldið fyndið við ifeminsmann á sér sögu. Þegar Femínistafélagið var stofnað hélt þar ræðu fyrirmyndarfemínisti sem nefndi ýmsa drauma á nafn. Meðal þess sem hún sagði var að hana dreymdi um að ef að einhver nauðgaði konu þá færi hópur kvenna og stæði fyrir utan heimili nauðgarans og starði á hann.

Þetta er auðvitað brjálæðislega róttæk og stórhættuleg aðgerð - að dreyma um að horfa á nauðgara. Enda varð það fljótlega svo að ungir karlmenn sem af einhverjum ástæðum fannst það lýsa mikilli grimmd og óréttlæti í garð nauðgara að horfa á þá fóru í mikla herferð á netinu þar sem þeir úthúðuðu viðkomandi femínista og Femínistafélaginu. Í nafni frelsis var bannað að dreyma um að horfa á nauðgara. Það var of hræðilegt og í staðinn vildu þeir meina að þeir ættu til betri lausn. Lausnin var iFeminist. Þar sem ég er nógu forvitin ákvað ég að tékka á síðunni - og hver var lausnin? Jú, konur áttu einfaldlega að ganga með byssur og ef einhver gerði tilraun til að nauðga þeim átti einfaldlega að skjóta hann!  

Ég tek skýrt fram að ég aðyllist ekki ifemínisma. 

HÍ og jafnrétti

Fór á fund Í Háskóla Íslands í hádeginu þar sem umræðuefnið var ráðningar hjá stofnuninni - í ljósi þess að kærunefnd jafnréttismála skilaði tvisvar á síðasta áliti þess efnið að Háskólinn hefði gerst brotlegur við jafnréttislög í ráðningu við störf. 

Í öðru tilfellinu var um að ræða ráðningu í tölvunarfræði og hinu stærðfræði. Fundurinn í dag var á lögfræðilegu nótunum - farið yfir ferlið, lög og aðferðir. Brynhildur Flóvenz og Eiríkur Tómasson voru bæði með þessi fínu erindi. Það sem kom mér á óvart voru afdráttarlausar yfirlýsingar um að fólk var sammála niðurstöðum kærunefndar og hafði ekkert út á þær að setja faglega. Þetta er þvert á þau skilaboð sem rektor hefur komið með í fjölmiðlum. Hún samþykkti ekki niðurstöðuna heldur ákvað að velja þá leið að gagnrýna kæruaðila. Kristrún Heimis var á fundinum, en hún var einmitt lögfræðingur annarar konunnar sem kærði. Hún benti á mikilvægi þess að kæruleiðin sé opin þeim umsækjendum sem telja á rétti sínum brotið. Þetta er gífurlega mikilvægur punktur. Það er til lítils að hafa jafnréttislög en hafa svo engin úrræði þegar þau eru brotin. Þá verða þau merkingarlaus orð á pappír sem fólk getur valið hvort það fer eftir eða ekki. Að sama skapi er mikilvægt að það fólk sem velur kæruleiðina eigi ekki á hættu að vera hreinlega úthúðað opinberlega af þeim sem eru kærð...  

En hvað um það - fundurinn var ágætur og frábært að sjá að fólki innan skólans stendur ekki á sama um niðurstöðu kærunefndar.