Ísland best í heimi

Hér er pistillinn minn sem birtist í Viðskiptablaðinu síðastliðinn miðvikudag. Birti hann hér til að bæta mér aðeins upp allt sem ég missti af að blogga um í fríinu! 

Ísland best í heimi?
Þjóðarstolt okkar Íslendinga getum við að hluta til útskýrt með því að við teljum okkur komin nokkuð langt í átt að siðmenntuðum heimi í samanburði við aðrar þjóðir. Viljum við þó ekki að innistæða sé fyrir þjóðarstoltinu? Að það sé byggt á bjargi en ekki sandi? Nokkra atburði síðustu daga má líta á sem beina atlögu að þjóðarstoltinu.

Í hverju felst frelsið?
Öll viljum við vera frjáls og teljum það til grundvallarmannréttinda. Við verjum hins vegar ekki nægum tíma í að ræða hvað frelsi er. Á stundum virðist umræðan snúast upp í að lög og reglur séu hömlur á frelsi. Sumir vilja líka meina að frelsi sé að geta gert allt sem ekki er ólöglegt og hafna þannig gagnrýnni hugsun og ábyrgð einstaklingsins. Með öðrum orðum að frelsinu fylgi engin ábyrgð. 

Sjálfsbjargarviðleitni?
Kannski vegna þess að við viljum trúa á hið góða eða einfaldlega vegna þess að við erum of löt þá dettur manneskjan stundum í að vilja réttlæta ranglæti heimsins á þeirri forsendu að kannski sé það ekki svo slæmt, eða hreinlega af hinu góða. Það gengur jafnvel svo langt að sumu vel meinandi fólki dettur í hug að réttlæta valdbeitingu við þvagsýnatöku. Tilgangurinn helgar meðalið er sagt. Hins vegar gleymist að ein af meginástæðunum fyrir baráttunni gegn kynferðisofbeldi er að það hefur langvarandi áhrif á þann sem fyrir verður. Vissulega gætum við leyst fjölmörg mál með pyntingum. Hversu margir grunaðir kynferðisbrotamenn myndu halda fast í sakleysi sitt við yfirheyrslur ef þeir væru pyndaðir til frásagnar? Mannréttindasamningar sem Ísland er aðili að kveða á um að tilgangurinn helgar ekki meðalið, sama hversu alvarlegur glæpurinn er. Stjórnarskráin okkar kveður á um að hér megi aldrei innleiða dauðarefsingu og ekki virðist vanþörf á að bæta við að hér megi heldur ekki innleiða kynferðisofbeldi sem refsingu fyrir ölvunarakstur.

Stærstu mistökin iðulega gerð þegar vel gengur
Annar atburður sem kemur við kauninn á þjóðarstoltinu eru erlendu verkamennirnir sem lentu í rútuslysi. Þeir eiga á hættu að fá ekki sjúkratryggingar og bætur vegna þess að atvinnurekendur þeirra skráðu þá ekki með löglegum hætti. Hér koma hin neikvæðu áhrif hnattvæðingarinnar til sögunnar. Við Íslendingar, sem töldum okkur vera búna að berjast fyrir og ná mannsæmandi árangri í verkalýðsbaráttunni, beitum nú okkar víðfræga „þetta reddast einhvern veginn“ hugsunarhætti á aðstæður. Aðstæður sem ætti að vera löngu búið að grípa inn í. Oft er sagt að stærstu mistökin séu iðulega gerð þegar vel gengur og það á svo sannarlega við hér. Smátt og smátt erum við að skipta bjarginu út fyrir sand.

Nógu gáfuð…
Áunninn réttindi og hugarfar eru ekki endilega komin til að vera. Leiðin fram á við er búin alls kyns hindrunum og stundum villumst við, förum í hringi eða hröpum. Áttaviti, GPS staðsetningartæki og leiðsögukort geta komið að ómetanlegu gagni, rétt eins og lög, reglur og almenn skynsemi. Við þurfum að fara eftir þeim leikreglum sem við erum búin að koma okkur saman um og halda áfram að semja um hvernig er sanngjarnast að halda áfram. Niðurstaðan verður sú að mannkynið er nógu gáfað til að geta skapað paradís á jörð en ekki nógu viturt til að hrinda því í framkvæmd.
 

Athugasemdir

[Sigurjón Sigurðsson, 3.9.2007 kl. 00:56]

Frábær texti, til hamingju.

[Margrét Össurardóttir (IP-tala skráð) 3.9.2007 kl. 14:25]

Góð grein