Sérstaklega fyrir Óskar

Stundum á ég erfitt að með að skilja reiði sumra... Eins og til dæmis hans Óskars sem bloggar um þögn femínista um Breiðavíkurmálið. Meðal þess sem Óskar segir:

"Þögn femínista og samtökum tengdum þeim er æpandi en kemur kanski ekki á óvart.  Femínisminn á ekkert skilt við jafnrétti þegar vel er að gáð, - heldur er þetta fínt orð yfir karlahatur þessara aðila."

 Ég er varla í skapi til að tækla svona vitleysu en ákvað að gera það engu að síður þar sem Óskar virðist eiga sér nokkra skoðanabræður (og jafnvel -systur). 

Orðið femínismi er yfir aldagamalt orð yfir baráttu fyrir jafnrétti kynjanna. Eitt allra stærsta jafnréttismálið er kynferðislegt ofbeldi. Alltof stór hluti kvenna verður kynferðisofbeldi, annaðhvort í æsku eða á fullorðinsárum og hafa rannsóknir bent til þess að allt að þriðjungur kvenna verði kynferðisofbeldi á lífsleiðinni. Konur eru hins vegar ekki þær einu sem verða fyrir kynferðisofbeldi. Töluvert stór hluti stráka verður fyrir kynferðisofbeldi líka. Óbirt rannsókn Hrefnu Ólafsdóttur frá 2001 (minnir mig) leiddi í ljós að 23% stúlkna og 8% drengja yrðu fyrir kynferðislegu ofbeldi fyrir 18 ára aldur. Af þeim var um 2/3 hluti sem lenti í alvarlegu kynferðislegu ofbeldi. Nýlegri rannsókn, sem framkvæmd var árið 2004 en niðurstöður birtar í fyrra, leiddi í ljós að 13,6% stúlkna og 2,8% drengja hefðu verið misnotuð kynferðislega 18 ára aldur. Mismuninn má að einhverju leyti rekja til þess að í seinni rannsókninni er aðeins spurt um kynferðisleg misnotkun. Einnig er ágætt að hafa í huga að seinni könnunin er framkvæmd á meðal framhaldsskólanema eingöngu. Þar sem afleiðingar kynferðisofbeldis eru alvarlegar finnst mér ekki ósennilegt að talan myndi hækka ef ungt fólk sem ekki er í framhaldsskóla væri með í úrtakinu. Hvað sem því líður er ljóst að kynferðislegt ofbeldi gagnvart börnum er útbreitt og alvarlegt vandamál á Íslandi. 

Umræða um þolendur er eitt - umræða um gerendur er annað. Það er mikið tabú í íslensku þjóðfélagi að ræða ofbeldismennina sjálfa. Ekkert okkar vill þekkja kynferðisbrotamann eða kannast við að umgangast þá. Hin sársaukafulla staðreynd er hins vegar sú að öll okkar þekkjum kynferðisbrotamenn - og ef við erum heppin vitum við hverjir þeir eru. Miðað við fjölda þolenda eru ofbeldismennirnir nokkuð margir þó enginn viti hversu margir. Það sem við hins vegar vitum er að yfirgnæfandi meirihluti kynferðisbrotamanna eru karlkyns, en þó eru konur í hópi ofbeldismanna líka. Að vita nákvæma tölu fjölda ofbeldismanna skiptir ekki höfuðmáli í baráttunni gegn kynferðisofbeldi. Í mínum huga eru eftirfarandi atriði sem skipta máli:

• Veita þolendum og aðstandendum úrræði til að takast á við afleiðingar þeirra brota sem þeir/þær verða fyrir.
• Breyta löggjöfinni, breyta meðferð kynferðisbrotamála í kerfinu og búa til kerfi sem sakfellir kynferðisbrotamenn og lætur þá axla ábyrgð á gjörðum sínum.
• Trúa þolendum og grípa til aðgerða þegar sagt er frá ofbeldi.
  
• Leita allra leiða til að stöðva ofbeldið. Í því felst m.a. bætt kynfræðsla, barátta gegn klámi, vændi, mansali og að skapa jafnréttissamfélag sem byggir á jafnri stöðu og virðingu á milli kynja. Einnig þarf að vinna á móti ofbeldisdýrkun.

 Þetta er ekki tæmandi listi og væri gaman ef fólk bætti við leiðum í kommentakerfið

Ég ætla að enda á að setja inn upphafsorðin úr miðvikudagspistlinum mínum í Viðskiptablaðið (bara fyrir Óskar - sem ég vona að fari að renna reiðin og átta sig á því að sá þjóðfélagshópur sem vinnur mest gegn kynferðisofbeldi eru femínistar. Að væna femínista um karlahatur þegar þetta er eitt allra stærsta baráttumálið er fullmikil yfirlýsingagleði fyrir minn smekk.)

 

"Þegar ég skrifa þennan pistil er ég nýbúin að horfa á Kastljósið þar sem Þóra Tómasdóttir tók viðtöl við nokkra karlmenn sem dvöldu á Breiðavík sem ungir drengir. Frásagnirnar af ofbeldinu eru svo skelfilegar að konu verður hreinlega illt af að hlusta. Sagan af Breiðavíkurdrengjunum kemur í kjölfar sögunnar af börnunum í Heyrnleysingaskólanum, Byrgismálinu, sögunnar hennar Thelmu og margra fleiri. Hún kemur líka í kjölfarið á því að Morgunblaðið birti myndir og nöfn þeirra 5 hæstaréttardómara sem milduðu dóm héraðsdóms yfir barnaníðingi úr tveggja ára fangelsi niður í 18 mánuði."

Það er mjög gott að karlmenn eru byrjaðir að tala opinberlega um það kynferðisofbeldi sem þeir hafa verið beittir í æsku. Opinber umræða um kynferðisbrot gegn konum hefur hjálpað mörgum konum að leita sér hjálpar og vonandi mun það sama gerast hjá körlum. Það er líka umhugsunarvert hvort ekki þurfi að opna nokkurs konar Stígamót fyrir karlmenn. 

Tækifæri á tveggja ára fresti

Þá er Geir Þorsteinsson orðinn formaður KSÍ. Ætli það sé ekki kvenlegast að óska honum til hamingju með sigurinn Ég játa að ég er hissa á að Jafet skyldi ekki hafa fengið fleiri en 29 atkvæði. Ég einhvern veginn ímynda mér að hann hafi verið sóttur af andstæðingum Geirs til að fara í formanninn. Baklandið og andstaðann hefur þó ekki verið meiri en 32 atkvæði, allt í allt. 

Halla fékk 3 atkvæði. Það er eiginlega í samræmi við upphaflega væntingar. Auðvitað hefði verið gaman að sjá hana fá fleiri atkvæði - og ég er sannfærð um að ef efnt hefði verið til þjóðaratkvæðagreiðslu um formannsembættið hefði hún unnið - í það minnsta verið mjög nálægt því. Það sem hefur verið einna merkilegast við framboð Höllu er sá gífurlegi stuðningur sem hún hefur fengið víðs vegar að úr þjóðfélaginu. Það sýnir svart á hvítu að Eggert hitti naglann á höfuðið þegar hann sagði í viðtali við Morgunblaðið að þeir KSÍ karlar hefðu ekki áttað sig á tíðarandanum í þjóðfélaginu varðandi að þjóðfélagið vildi jafnrétti í boltanum. Orðin voru viðhöfð í því samhengi að það hefði verið gáleysi af hálfu KSÍ að hafa mismunandi dagpeninga í kvenna- og karlaboltanum. Sömu laun fyrir sömu störf voru ekki búin að ná inn á borð til þeirra þrátt fyrir að lög þess efnis hafi verið samþykkt árið 1961. Vonandi hefur kosningabaráttan um formannsembættið leitt til þess að Geir hafi uppgötvað að áframhaldandi gáleysi og vanmat á tíðarandanum gengur ekki hjá KSÍ.

Beta skrifaði brilliant pistil um tíðarandann í boltanum sem er vert að rifja upp af og til. Það er margt fleira en kvennaboltinn sem þarf að spá í...

Halla getur gengið sátt frá þessari kosningabaráttu. Hún hefur staðið sig eins og hetja og tæklað þetta eins og sannri fótboltakonu sæmir. Eftir stendur að framboðið er ein jákvæðasta og skemmtilegasta aðgerð í jafnréttismálum síðustu ára. Þó þetta hafi ekki tekist núna þá koma ný tækifæri á tveggja ára fresti í boltanum

Eruð þér sammála?

Einhver vildi meina að við ættum ekki að breyta tungumálinu því það væri byggt á 1000 ára hefð. Hlakka til þegar sá hinn sami fer að berjast fyrir því að við tökum upp sama tungumál og var talað hér við landnám, nota z-una, kommur út um allt og síðazt, en ekki sízt - þérun. 

Eitt lítið skref

Nú á að færa biblíuna aðeins nær nútímanum með því að þýða hana betur en áður var gert. Dæmi um breytingar:

"Verið góðviljaðir" verður "Verið góðviljuð"

"Fúsir til að fyrirgefa hver öðrum" verður "Fús til að fyrirgefa hvert öðru"

Ég get ekki betur séð en að þessar breytingar séu til batnaðar. Nema auðvitað að karlmenn vilji hafa það frátekið fyrir sig að vera góðviljaðir og fúsir til að fyrirgefa. Við konurnar getum þá bara haldið áfram að vera grimmar og langræknar

Annars merkilegt að fylgjast með þeim bloggum sem eru komin um málið - andstaðan mætt strax á svæðið, enda ófyrirgefanleg synd að tala ekki endalaust í karlkyni. Skiljanlega, því allt í einu er karlkyninu ekki gert hærra undir höfði - eins og vera ber í þjóðfélagi sem byggir á að karlar séu við völd og konur valdlausar.

Það ber líka nokkuð á því að bloggarar segi að nú eigi að tala um "það guð". Er það málið? Ég sá það ekki í fréttinni. 

Af þeim bloggum sem ég er búin að sjá um málið er ég hrifnust af innleggi Púkans.  Það er nóg eftir af karlrembu í biblíunni þó orðfærið sé lagað á stöku stað. 

„Biblía 21. aldarinnar“

Hvort er markmiðið að börnin séu mjó eða heilbrigð?

Ég get ekki séð að þessi börn þjáist af offitu. Þetta orðalag "offita" er ekki nógu gott orð og því þarf að skipta út. Ef börn hreyfa sig of lítið þá er það vandamál en það er algjör óþarfi að búa til fordóma gagnvart fitu. Þetta er kannski enn eitt dæmið um hversu órökrétt hugsun mannfólksins er. Fitan er þægilegur mælikvarði af því að hún sést. Hún er hins vegar ekki réttur mælikvarði því í raun og veru sést ekki utan á börnum hvort þau séu að hreyfa sig nóg eða ekki. Þau geta verið tágrönn. Sama á við um fullorðna fólkið. Granna fólkið er ekki endilega að borða hollt og hreyfa sig nóg og feita fólkið að borða óhollt og hreyfa sig ekki neitt. 

Stór hluti ungra barna er þegar farið að spá of mikið í megrun. Þegar áherslan er á fituna en ekki heilsuna er hætt við að leiðirnar til að losna við (eða forðast) fituna verði óheilsusamlegar. Það þarf því að spá í hvert markmiðið er:

1. Er markmiðið að börnin séu mjó?

2. Er markmiðið að börnin séu heilbrigð?

Ef svarið er nr. 1 - þá er það útlitsdýrkunin sem ræður för en ekki heilsan.

Ef svarið er nr. 2 - þá á orðalagið að endurspegla það. Fréttin ætti þá að snúast um að "Gáfnahjól" væru notað til að tryggja börnum hreyfingu sem er nauðsynleg heilbrigði. 

„Gáfnahjól“ til höfuðs offitu barna

Konur í framboði

Sé að einhverjir hafa verið duglegir að kjósa Geir í skoðanakönnuninni hér til hliðar. Hann rauk alltí einu upp í vinsældum en áður hafði Halla haft öruggan sigur á þá Geir og Jafet. Kosningarnar eru á laugardaginn. Ég vona auðvitað að Halla vinni. Ástæðurnar má lesa á blogginu hans Hrafns Jökulssonar og hjá Silju Báru. Hrafn birtir áhugaverðan lista með rembulegum kommentum um framboð Höllu. Þau byggjast flest á því að Halla er kona. Silja Bára fer síðan yfir áherslur hinna frambjóðendanna í jafnréttismálum...

Halla er einfaldlega besti kandídatinn... það er ekki flóknara en það. Ég er mest hissa á landsliðskonum að hafa ekki flykst fram og stutt Höllu. Hún er eini kandídatinn sem þær geta verið vissar um að fá stuðning frá. 

ps. Mér finnst flott þegar konur standa saman - þetta er ég búin að fá frá nokkrum Samfylkingarkonum í dag. 

Loksins

Þetta eru einar þær ánægjulegustu fréttir sem birst hafa í langan tíma. Loksins er Ísland að taka sig á. Er enn í fersku minni þegar ég sótti fund fyrir nokkrum árum um málefni innflytjenda. Þar héldu erindi hópur embættismanna um ferlið gagnvart útlendingum sem koma hingað sem flóttamenn. Eftirminnilegast er orðfærið sem var notað en það var eitthvað á þá leið að ef við gætum ekki notað þetta lagaákvæði til að hafna þeim um dvalarleyfi þá gætum við reynt þetta úrræði og þar fram eftir götum. Af orðalaginu var augljóst að "þetta fólk" var ekki velkomið hér. 

Þrátt fyrir að hafa setið þennan fund varð ég orðlaus í fyrra þegar umræða hófst í fjölmiðlum um konur sem beittar voru heimilisofbeldi af hálfu maka síns en var neitað um dvalarleyfi. Kerfið reyndist ekki sérlega hjálplegt en tók sig svo að lokum á og nú er komin niðurstaða. Verð þó að segja að mér finnst þetta langur tími. Ég las fréttina um þetta þegar ég var út í Hrísey í sumarfríi síðasta sumar. Ef kerfið gæti verið ögn skilvirkara hefði Julie getað verið úti á vinnumarkaði og staðið á eigin fótum. Ef mig minnir rétt eru fleiri svona mál í vinnslu. Vonandi verða þau afgreidd með hraði - með sömu niðurstöðu og mál Julie.

„Nú get ég loksins lagt fortíðina að baki og hafið nýtt líf"

Tölvur í staðinn fyrir dómara?

Nú hafa bæði Lögmannafélag Íslands og Dómarafélagið lýst því yfir að þau eru mótfallin myndbirtingu Moggans af hæstaréttardómurum. Ég er enn að reyna að skilja af hverju. Hæstiréttur er æðsta dómsvald okkar og skiptir því gríðarlega miklu máli. Harðar deildur í kringum skipan hæstaréttardómara síðustu ár hafa varla farið fram hjá neinum. Og af hverju ætli það skipti svona miklu máli hverjir veljast í Hæstarétt? Jú, vegna þess að niðurstöður dóma fara eftir þeim dómurum sem þar sitja. Pistillinn minn fyrir Viðskiptablaðið í gær fjallaði um þetta. Þar benti ég á að þau fordæmi sem Hæstiréttur er nú að fara eftir eru tilkomin frá Hæstarétti sjálfum. Löggjafarvaldið úthlutaði dómurum mun rýmri refsiheimildir en dómarar eru að nýta. Persónurnar koma því heilmikið við sögu - enda væri annars ekki þörf á Hæstarétti. Ef dómararnir sjálfir skiptu ekki máli væri hægt að búa til tölvuforrit í stað dómara, mata tölvuna á málsgögnum og ýta á takka til að fá niðurstöðuna. 

Vona að Lögmannafélag Íslands og Dómarafélagið átti sig smátt og smátt á því að í Hæstarétti liggur mikið vald - vald sem skiptir máli að vel sé farið með - og að það eru manneskjur á bak við hvern dóm. Það hlýtur að þykja eðlilegt og sjálfsagt að þeir sem fara með eitt æðsta vald þjóðarinnar séu sýnilegir og axli ábyrgð á sínum verkum en séu ekki einhverjar andlitslausar verur á bakvið tjöldin. Mér sýnist þessi afstaða Lögmannafélagsins og Dómarafélagsins vera helst fólgin í því að frýja dómara ábyrgð.

Lögmannafélagið harmar myndbirtingu af hæstaréttardómurum

Jæja, spennan búin

Jæja, þá er komið á hreint að Framtíðarlandið fer ekki fram. Ég er búin að bíða spennt eftir niðurstöðunni í allt kvöld. Ég bjóst við að fleiri myndu taka þátt í kosningunni en raun bar vitni. Greinilegt að bara þau "eldheitu" hafa mætt. Áhugavert að sjá hvað var mjótt á munum.

Á heimasíðu Framtíðarlandsins er pistill eftir Ósk Vilhjálmsdóttur. Þar segir hún:

"Það eru skiptar skoðanir um framboð. Svo er einnig innan stjórnar Framtíðarlandsins enda er hún skipuð fjölbreyttum hópi fólks. En það þótti rétt og í anda lýðræðis að kynna þessar framboðshugmyndir fyrir félögum Framtíðarlandsins á opnum fundi í Kornhlöðunni fimmtudaginn fyrsta febrúar og að boða síðan til félagsfundar á Hótel Loftleiðum þar sem félagar fá sjálfir að kjósa hvaða leið þeir vilji fara. Það er ljóst að framboðsleiðin verður ekki farin nema hún hljóti afgerandi stuðning félaga Framtíðarlandsins."

Miðað við kröfu um að 2/3 þurfi að samþykkja framboð, umræðuna undanfarna daga og að skiptar skoðanir eru í stjórninni kemur niðurstaðan ekki á óvart. Nýtt framboð felur í sér áhættu og eðlilegt að sumir séu hræddir við að framboð styrki núverandi stjórn í sessi - þessa sem hefur komið stóriðustefnunni í framkvæmd. Þess vegna hallast ég að því að ef til framboðs hefði komið hefði það þurft að vera hægra megin. Það eru engir valkostir í boði fyrir fólk sem er hægra megin en er á móti stóriðjustefnunni á meðan vinstra fólkið hefur valkosti. 

Nú verður fróðlegt að sjá í framhaldinu hvort framboðshópurinn býður sig samt sem áður fram - bara ekki í nafni Framtíðarlandsins.  Miðað við alla þá grósku sem er búin að vera í umræðu um ný framboð væri leitt að sjá þau öll detta upp fyrir. Ætli Margrét Sverris verði sú eina sem fer fram með nýjan lista?

Fellt á fundi Framtíðarlandsins að bjóða fram til Alþingis

Ingibjörg Sólrún og Samfylkingin

Það var athyglisverð grein um Ingibjörgu Sólrúnu í Mogganum í dag. Í fyrradag var líka fín grein eftir Ernu Indriðadóttur. Innihald beggja greina er að benda á þá aðför sem hefur verið gegn Ingibjörgu Sólrúnu eftir að hún færði sig yfir í landsmálapólitík. 

Mér hefur oft á tíðum virst sem Ingibjörg Sólrún megi varla opna munninn án þess að það sem hún segir sé tekið og snúið á versta veg. Vísvitandi misskilningur er orðalag sem mætti gjarnan kalla margt af því sem sagt er. Nærtækasta dæmið kannski orðin um traustið gagnvart þingflokknum. Árásir og útúrsnúningur eins og þá urðu komu í veg fyrir hreinskilna umræðu um það sem í raun og veru var sagt.

Ég velti því fyrir mér hvaða áhrif svona lagað hefur í raun á veru á stjórnmálamenn. Ég til dæmis gagnrýndi Ingibjörgu fyrir að hafa talað um sterka framboðslista þegar hver karlalistinn á fætur öðrum leit dagsins ljós í prófkjörum. Þá var mér bent á að hún gæti ekki sagt annað um framboðslista í eigin flokki. Ég er reyndar ósammála því. Tel að það sé mjög einfalt að rökstyðja gagnrýni á listann ef stefna flokksins er skýr. Ef flokkurinn segir að það sé mikilvægt að kynin sitji í jöfnum hlutföllum á þingi er hægt að benda á að þrátt fyrir að sterkir kandídatar séu á listanum þá séu listarnir ekki í samræmi við jafnréttishugsjónir eða stefnu flokksins.

Hins vegar er næsta öruggt að ef Ingibjörg hefði valið þá leið sem ég hefði verið sátt við þá hefðu andstæðingar hennar gripið það á lofti og snúið því á versta veg. Enn hefði verið komið í veg fyrir málefnalegu umræðu en hvert tækifæri notað til að koma höggi á Ingibjörgu. Þar sem Ingibjörg á sér langa sögu hjá Reykjavíkurborg og að hafa þar stuðlað að fjölgun kvenna í stjórnunarstörfum finnst mér mjög líklegt að hún sé óánægð með þessi ójöfnu kynjahlutföll á framboðslistum Samfylkingarinnar. Og þá kannski komum við að kjarna málsins - hafa þessar stanslausu árásir á allt sem hún segir þaggandi áhrif á raunverulega og lýðræðislega umræðu um stöðu mála?

Þar sem Ingibjörg er eina konan sem er formaður stjórnmálaflokks á Íslandi er ekki ólíklegt að litið sé á hana sem alvöru ógn - ógn við yfirráð karla og ríkjandi norm. Það virðist allavega vera einhver ótti í loftinu um að hleypa konu upp á dekk. Það kannski útskýrir hvers vegna jafnvel sumir karlmenn innan Samfylkingarinnar virðast vinna markvisst gegn henni - sem er engan veginn flokknum til framdráttar. 

Allavega - bara svona smá pæling um stöðu kvenna innan stjórnmála. Konur í stjórnmálum, sérstaklega konur í forystu, eru engan vegin hafnar yfir gagnrýni frekar en aðrir. Hins vegar finnst mér gagnrýnin á Ingibjörgu oft snúast um útúrsnúninga en ekki málefnalega gagnrýni. Það er næstum því hægt að tala um skipulagða aðför gegn henni þar sem öll hjól snúast á eitt. Vonandi fer fólk að átta sig á þessu og leggja eyrun við hlustir á hvað hún er að segja - kannski hægt að orða það þannig að sé ágætt að "hlusta fallega" en ekki í árásargír og reyna að sjá eitthvað út úr orðunum sem hægt er að snúa út úr og rakka niður.

Ég á eftir að lesa bókina Krónprinsessan en mér heyrist á mörgum sem hafa lesið hana að það sé hægt að finna margar samlíkingar þar á milli gagnvart aðförinni að Ingibjörgu og þeim aðförum sem lýst er gegn aðalsöguhetju bókarinnar. Ég held að það sé allavega gott fyrir okkur öll - hvar í flokki sem við stöndum - að standa vörð um málefnin og ræða þau en forðast að falla í þá gildru að gera sérstaka aðför að konum í forystu í stjórnmálum - aðför sem aðrir flokksformenn sleppa við.